Καιρός να μεγαλώσουμε το λεξιλόγιό μας

Έχει πάνω από δύο χρόνια που άρχισα να μελετάω εντατικά διάφορες γλώσσες. Είναι κάτι που πάντα μού άρεσε, αλλά ποτέ δεν είχα αξιωθεί να ξεκινήσω. Τελικά, με τη μελέτη, έφτασα σε σημείο να έχω αρκετές ικανοποιητικές στιγμές, όπου μπόρεσα να διαλεχθώ στα ισπανικά, τα γαλλικά, τα ρουμανικά, μέχρι και στα ιταλικά, που τα μελέτησα πολύ λίγο. Διαβάζοντας συμβουλές από διάφορες σελίδες, ψάχνω ασταμάτητα για τρόπους που θα με βοηθήσουν να μάθω περισσότερα σε λιγότερο χρόνο (αυτό λέγεται δημιουργική τεμπελιά). Και συνεχίζω να μελετάω, όσο γίνεται πιο συχνά.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να μελετήσουμε στο σπίτι μας, όποτε θέλουμε, με τον δικό μας ρυθμό. Δεν υπάρχει κάποιος τρόπος που να είναι ο καλύτερος. Καλύτερος είναι αυτός που μάς βολεύει. Κι ακόμα καλύτερα είναι όταν χρησιμοποιούμε πολλούς τρόπους και εκθέτουμε τον εαυτό μας στη γλώσσα που μάς ενδιαφέρει, όσο γίνεται περισσότερο κάθε μέρα. Αλλά μιλάμε για ενεργή έκθεση. Ορισμένοι απλοί τρόποι είναι οι εξής:

1. Μελέτη γραμματικής.

Παντού στο ίντερνετ υπάρχουν σελίδες ή και βιβλία για κατέβασμα, με την γραμματική τής γλώσσας που μάς ενδιαφέρει, όσο περίεργη κι αν είναι. Ψάχνουμε στο Google και βρίσκουμε αυτό που θέλουμε. Προσωπικά, βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρουσα τη μελέτη τής γραμματικής, με δεδομένο ότι λύνει αρκετές απορίες για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η γλώσσα. Βέβαια, από μόνη της η γραμματική, δεν θα βοηθήσει και πολύ.

2. Μελέτη λέξεων.

Εδώ θα επιστρέψουμε στο τέλος τής ανάρτησης. Ένας τρόπος που με έχει βοηθήσει τρομερά να αναπτύξω το λεξιλόγιό μου είναι οι flashcards. Δηλαδή, κάρτες που από τη μία μεριά έχουν τη λέξη που θέλουμε να μάθουμε και από την άλλη τη μετάφρασή της. Έχοντας μερικές κάρτες μαζί μας (που μπορούμε να φτιάξουμε εύκολα, με τη βοήθεια ενός λεξικού), μπορούμε να μελετήσουμε ενώ περιμένουμε το λεωφορείο, μέσα σε αυτό, ενώ περιμένουμε να μάς απαντήσει ο υπάλληλος από το τμήμα βλαβών, ενώ περιμένουμε να τελειώσουν οι διαφημίσεις και γενικά, χάρη σε αυτόν τον απλό τρόπο, μπορούμε να μετατρέψουμε το νεκρό χρόνο μας σε δημιουργικό.

Βέβαια, δεν είναι απλό να φτιάξουμε εκατοντάδες κάρτες και να τις κουβαλάμε μαζί μας. Και εδώ έρχονται προγράμματα όπως το Anki για να μάς λύσουν τα χέρια. Το πρόγραμμα υπάρχει σε διάφορες πλατφόρμες και μπορούμε να το έχουμε στον υπολογιστή και στο τηλέφωνό μας. Τις τράπουλες που μελετάμε (και υπάρχουν αρκετές για κατέβασμα ή μπορούμε να φτιάξουμε τις δικές μας), μπορούμε να τις συγχρονίσουμε, έτσι ώστε τη μελέτη που ξεκινήσαμε στο λεωφορείο, να τη συνεχίσουμε στο σπίτι.

3. Ενεργή συμμετοχή.

Ένα από τα δυσκολότερα πράγματα που υπάρχουν στην διαδικασία τής εκμάθησης μίας γλώσσας και χρειάζεται να ξεπεράσουμε, είναι ο φόβος τού λάθους, που μάς αποτρέπει από το να μιλήσουμε. Επειδή δεν είμαστε σίγουροι ότι θα μιλήσουμε σωστά ή επειδή φοβόμαστε ότι θα μάς κοροϊδέψουν. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να σταματήσουμε να το σκεφτόμαστε και να αρχίσουμε να μιλάμε. Όπως δεν γελάμε με κάποιον που προσπαθεί να μάθει ελληνικά και κάνει λάθη, έτσι κι εκείνοι δεν θα γελάσουν μαζί μας όταν κάνουμε λάθη. Το πολύ πολύ να μάς ρωτήσουν τί εννοούμε αν δεν καταλάβουν τί είπαμε. Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου θα αντιμετωπίσουμε γέλια, αλλά αυτά θα είναι γέλια έκπληξης περισσότερο. Τον Μάιο, στο Βουκουρέστι (όπου φτιάξαμε αυτήν εδώ την ταινία), σχεδόν κάθε φορά που μιλούσα ρουμανικά, όλοι γελούσαν. Αλλά όχι επειδή έκανα λάθη (έκανα, αλλά όχι πολλά). Προφανώς τούς φαινόταν παράξενο που ο ξεκάρφωτος που πάτησε για δεύτερη φορά στη Ρουμανία, να μπορεί να φτιάξει μερικές προτάσεις στη γλώσσα τους, που δεν είναι και δημοφιλής! Εντάξει, βοήθησε και το γεγονός ότι ήμασταν παρέα και γελούσαμε γενικώς.

Υπάρχουν κι αυτοί που γελάνε επειδή είναι βλάκες. Τα real life trolls. Αυτοί που, επειδή οι ίδιοι έχουν μηδενική δημιουργικότητα, επιθυμούν το ίδιο και για τούς άλλους. Η αντιμετώπιση που ενδείκνυται σ'αυτές τις περιπτώσεις (που δεν έχουν να κάνουν μόνο με τις γλώσσες), είναι η ίδια με τα ιντερνετικά τρολλ. Μην τα ταΐζετε. Αγνοήστε τα. Όσο βλέπουν ότι δεν σκοτίζεστε, θα βαρεθούν. Μην τούς βάζετε στη θέση τους, είναι ήδη αρκετά δυστυχείς.

Βέβαια, για να μπορέσετε να μιλήσετε, χρειάζεστε κι ανθρώπους. Κι αν δεν έχετε κοντά σας ανθρώπους που μιλάνε την γλώσσα; Βρε χαζά, αφού έχετε το ίντερνετ! Στο Livemocha, π.χ, υπάρχουν διάφορα μαθηματάκια (όχι και πολύ χρήσιμα για εκμάθηση) που σάς δίνουν την ευκαιρία να γράψετε και να εκφωνήσετε κείμενο στη γλώσσα που μελετάτε και να λάβετε αξιολόγηση από χρήστες τής σελίδας. Κι επίσης, μπορείτε να μιλήσετε με τούς χρήστες ζωντανά με το τσατ. Έτσι, μπορεί κάποιος να σάς βοηθήσει στα γερμανικά σας, ενώ τον βοηθάτε στα ελληνικά του. Βέβαια, όπως σε όλο το ίντερνετ, έτσι κι εδώ (και στα αντίστοιχα σάιτ) υπάρχουν αυτοί που μπαίνουν για να βγάλουν γκόμενα. Ε, εντάξει. Αγνοούμε και προχωράμε (εκτός κι αν γουστάρουμε κι εμείς!).

4. Παθητική συμμετοχή.

Για να μην παρεξηγηθούμε, μη φανταστείτε ότι βάζοντας ένα κανάλι στα γαλλικά να παίζει χωρίς να δίνετε σημασία, θα μάθετε την γλώσσα. Η ακρόαση ραδιοφώνου, εκπομπών, ταινιών και τραγουδιών βοηθάει πάρα πολύ, αλλά πρέπει να είμαστε συγκεντρωμένοι, να ακούμε προσεκτικά και να προσπαθούμε να καταλάβουμε. Η πρόκληση είναι μεγάλη, αλλά θέλουμε να μάθουμε την γλώσσα γρήγορα και τα "this is a dog" δεν είναι ακριβώς πρόοδος.

Επίσης, υπάρχουν και οι μέθοδοι εκμάθησης που είναι σε αρχεία ήχου. Πολύ καλές μέθοδοι είναι αυτές τού Michel Thomas (ψάξτε τον, ίσως ο σπουδαιότερος καθηγητής γλωσσών που πάτησε στον πλανήτη), καθώς και οι σειρές FSI, που είναι διαθέσιμες για κατέβασμα. Πριν σακατέψω το αυτοκίνητο, εκμεταλλευόμουν τον χρόνο μου στον δρόμο για να μελετάω. Ο χρόνος των μετακινήσεων δεν είναι πλέον χαμένος χρόνος!

5. Κίνητρο

Όταν ήμασταν πιτσιρίκια, μάς έστειλαν στο φροντιστήριο για να μάθουμε αγγλικά. Δεν ξέραμε, δεν είχαμε κριτική σκέψη, απλώς πηγαίναμε. Για εμάς που δεν είμαστε πιτσιρίκια πλέον, είναι πιο εύκολο να μάθουμε την γλώσσα που θέλουμε, διότι έχουμε τα μέσα (το ίντερνετ, το οποίο είναι γεμάτο θησαυρούς) και το κίνητρο. Δηλαδή, επιλέγουμε να μελετήσουμε μία γλώσσα επειδή την γουστάρουμε ή επειδή θα μάς βοηθήσει στη δουλειά μας ή για λόγους που εμείς ξέρουμε καλύτερα. Κανείς δε μάς αναγκάζει. Και μπορούμε να μελετήσουμε όσο θέλουμε, όποτε θέλουμε. Μπορώ μέσα στην πρώτη εβδομάδα να μάθω να σχηματίζω τον απλό μέλλοντα, τον αόριστο και τον παρακείμενο, αν με ενδιαφέρει να το μάθω. Κανείς δε μού το απαγορεύει.

Όσον αφορά το λεξιλόγιο τώρα. Για μένα, είναι από τα πιο δύσκολα μέρη στην εκμάθηση μίας γλώσσας. Πολλές πληροφορίες και πώς να τις μάθεις; Αλλά είναι απαραίτητο να έχεις ένα πλούσιο λεξιλόγιο. Η εμπειρία τής συζήτησης σε μία άλλη γλώσσα γίνεται πολύ πιο απολαυστική έτσι. Πρόσφατα χρησιμοποίησα έναν απλό τρόπο για να σφηνώνω τις λέξεις στο κεφάλι μου και το αποτέλεσμα με ικανοποίησε περισσότερο απ'όσο θα περίμενα. Και αυτός ο τρόπος έχει να κάνει με την χρησιμοποίηση τής φαντασίας και των 5 βασικών αισθήσεων. Κατασκευάζουμε εικόνες που περιέχουν τη λέξη (έστω και διαστρεβλωμένη), μαζί με τη μετάφρασή της. Παραδείγματα: Η ολλανδική λέξη για το ρήμα "χάνω" είναι verliezen (φερλίζεν). Για να την μάθω, σκέφτηκα ότι είμαι σε έναν σιδηροδρομικό σταθμό και ανησυχώ γιατί έχασα την βαλίτσα μου. Εντάξει, βαλίτσα και φερλίζεν δεν είναι ακριβώς ίδιες λέξεις, αλλά εμένα με βοήθησε και το ίδιο μπορεί να κάνει και για εσάς! Το ρήμα "μαγεύω", στα ολλανδικά πάλι (ναι, μ'αρέσουν και τα μελετάω κι αυτά!), είναι betoveren (μπετόφερεν). Εντάξει, εδώ νομίζω ότι είναι προφανές. Σκεφτόμαστε πώς ο Μπετόβεν μάγευε τούς ακροατές και η λέξη δεν ξαναφεύγει από τη μνήμη μας. Σε κάποιες λέξεις θα είναι πιο δύσκολο να γίνει αυτό, αλλά ακόμα και η πιο παράξενη και άσχετη εικόνα, μπορεί να λειτουργήσει θαυμάσια. Τα ρήματα "κοιτάω" και "παρακολουθώ", είναι kijken (κέικεν). Κάτσε και παρακολούθα το κέικ όπως ψήνεται και μόλις έμαθες άλλη μία λέξη. Πάμε παρακάτω!

(Μην ξεχάσετε να παρακολουθήσετε την ταινιάρα μας!)